Ankilozan spondilit (AS) və ya Bekhterev xəstəliyi, əsasən onurğa sütunu və sakroiliak oynaqları təsir edən xroniki, iltihabi bir xəstəlikdir. Bu xəstəlik, zamanla oynaqlarda sərtlik və hərəkət məhdudiyyətinə səbəb olan və bu oynaqların ankilozan (sabit) olmasına gətirib çıxaran bir vəziyyətdir. Ankilozan spondilit daha çox gənc kişilərdə ortaya çıxır, lakin hər yaşda və hər iki cinsdə də görünə bilər. Erkən simptomlar adətən 15-45 yaş arasında başlanır. AS, HLA-B27 genetik markerinin mövcud olduğu şəxslərdə daha çox rast gəlinir, lakin bu markerə malik hər kəs AS inkişaf etdirmir. AS-də əsas patoloji proses immun sistemin otoimmün reaksiyasıdır. Bu reaksiyanın nəticəsində onurğa sütununun və sakroiliak oynaqların iltihabı yaranır. Uzunmüddətli iltihab nəticəsində yeni sümük toxuması yaranır və bu proses ankilozun inkişafına səbəb olur.
AS-nin əsas simptomları aşağıdakılardır:
- Ağrı və sərtlik: Ən çox bel, kalça və boyun nahiyəsində ağrı və sərtlik hiss olunur. Ağrı xüsusən səhərlər və ya uzun müddət hərəkətsiz qaldıqda daha da artır.
- Hərəkət məhdudiyyəti: Onurğa sütununda sərtlik və hərəkət məhdudiyyəti yaranır. Xəstələr əyilmə, dönmə kimi hərəkətlərdə çətinlik çəkirlər.
- Duruş dəyişiklikləri: Xəstəliyin irəliləməsi ilə belin önə əyilməsi (kifoz) və duruş pozuntuları ortaya çıxa bilər.
- Sistemik simptomlar: Yorğunluq, kilo itkisi, uveit (göz iltihabı), ürək-damar problemləri və digər orqan sistemlərinin tutulması da mümkündür.
Ankilozan spondilitin müalicəsi xəstəliyin simptomlarını yüngülləşdirmək və irəliləməsini yavaşlatmaq məqsədi daşıyır. Ağrını və iltihabı azaltmaq üçün ilk növbədə dərman müalicəsi tətbiq edilir. Bu dərmanlar iltihabı və ağrını yüngülləşdirmək üçün geniş istifadə olunur. Daha ağır hallarda, immun sistemin fəaliyyətini tənzimləyən digər preparatlar da effektiv ola bilər. Bununla yanaşı, fiziki terapiya və müntəzəm məşqlər də hərəkətliliyin qorunması və duruşun yaxşılaşdırılması üçün vacibdir. Məşqlər onurğa sütununun hərəkətliliyini artırmaq, əzələlərin gücünü saxlamaq və ağrını azaltmaq üçün təsirli vasitələrdir. Biz də, xəstələrin ağrılarını idarə etmək və həyat keyfiyyətlərini artırmaq üçün fərdi müalicə planları hazırlayaraq, dərman müalicəsi ilə yanaşı fiziki terapiyanı da müalicə prosesinə daxil edirik.
